Nội dung chính
Bệnh thận đa nang là một bệnh di truyền được đặc trưng bởi những nang chứa đầy dịch trong cấu trúc thận. Bệnh có thể gây tổn thương cấu trúc thận, thậm chí dẫn đến suy thận. Cùng tìm hiểu bệnh thận đa nang qua bài viết dưới đây nhé.
- Tìm hiểu các nguyên nhân gây nên bệnh trào ngược dạ dày thực quản
- Bác sĩ Dược Sài Gòn lý giải vì sao gãi lại hết ngứa?
Tình trạng thận bình thường và thận đa nang
BỆNH THẬN ĐA NANG DO NHỮNG NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY NÊN?
Theo các Điều Dưỡng – Giảng viên đang giảng dạy tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết: Các gen bất thường gây ra bệnh thận đa nang, có nghĩa là trong hầu hết các trường hợp, bệnh chạy trong các gia đình. Hiếm khi, một đột biến di truyền xảy ra một mình (do đó tự phát), do đó không có cha mẹ có một bản sao của gen đột biến.
Hai loại chính của bệnh thận đa nang, gây ra bởi các sai sót di truyền khác nhau:
Thận đa nang chiếm ưu thế
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thường phát triển trong độ tuổi từ 30 đến 40. Trước đây, loại này được gọi là bệnh thận đa nang ở người lớn, nhưng trẻ em có thể bị rối loạn. Cha hoặc mẹ mắc bệnh thận đa nang chiếm ưu thế thì mỗi đứa con có 50% cơ hội mắc bệnh. Hình thức này chiếm khoảng 90% các trường hợp bệnh thận đa nang.
Thận đa nang tự phát
Loại này ít phổ biến hơn. Hay còn gọi là thận đa nang bẩm sinh, các dấu hiệu và triệu chứng thường xuất hiện ngay sau khi sinh. Đôi khi, các triệu chứng không xuất hiện cho đến sau này trong thời thơ ấu hoặc trong thời niên thiếu. Cả hai cha mẹ phải có gen bất thường để truyền bệnh này. Nếu cả hai cha mẹ đều mang gen gây rối loạn này, mỗi đứa trẻ có 25% cơ hội mắc bệnh.
BỆNH THẬN ĐA NANG THƯỜNG CÓ CÁC TRIỆU CHỨNG GÌ?
Có những người bị thận đa nang trong nhiều năm mà không xuất hiện triệu chứng nào. Khi các nang phát triển tới thường bắt đầu xuất hiện triệu chứng, như:
- Thông thường, các nang thận tiến triển thầm lặng và không được phát hiện cho đến khi gây các biến chứng như suy thận, tăng huyết áp (THA)... và một số trường hợp được tình cờ phát hiện khi siêu âm bụng khám sức khỏe định kỳ.
- Biểu hiện của bệnh thận đa nang có thể là THA, đau vùng hố thắt lưng với các tính chất như đau âm ỉ hoặc đau quặn dữ dội một hoặc hai bên, đau đầu mệt mỏi, tiểu nhiều hoặc tiểu ra máu, có thể kèm sỏi thận và nhiễm khuẩn tiết niệu. Có trường hợp bệnh nhân thấy bụng to ra và sờ thấy một khối bên cạnh rốn (do thận to nhiều). Giai đoạn muộn gây suy thận do các nang phát triển gây chèn ép và tổn thương nặng nề nhu mô thận.
Các triệu chứng muộn của thận đa nang như sau:
- Tăng huyết áp
Các nang có tính chất lành tính, nhưng chúng gây tổn thương thận từ đó dẫn đến rất nhiều biến chứng như tăng huyết áp. Huyết áp tăng cao có thể gây xuất huyết não, phình động mạch chủ, nhồi máu cơ tim, tổn thương đáy mắt... và tổn thương thận tạo vòng xoắn bệnh lý.
- Suy thận
Các nghiên cứu cho thấy có tới 50% số bệnh nhân thận đa nang có suy thận ở độ tuổi 60. Suy thận càng làm cho huyết áp tăng cao và tăng nguy cơ đột quỵ tim mạch cũng như đột quỵ não.
- Xuất hiện nang gan
Ở người bị bệnh, nguy cơ xuất hiện các nang gan cũng thường gặp và nguy cơ này tăng theo tuổi. Người ta cũng nhận thấy nguy cơ có nang gan ở người bệnh thận đa nang nam và nữ là như nhau nhưng ở nữ thì thường nang gan có kích thước lớn hơn và điều này được cho là có liên quan đến các hormon sinh dục nữ.
- Thai kì
Phụ nữ bị thận đa nang vẫn có thể có thai và sinh nở an toàn tuy vẫn phải cảnh giác với một số nguy cơ như THA, nhiễm độc thai nghén, tiền sản giật và sản giật có thể gia tăng do bệnh thận đa nang.
Bên cạnh đó, một số các bất thường cũng có thể kèm với thận đa nang như túi thừa đại tràng, các tổn thương van tim... làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Cận lâm sàng phát hiện bệnh thận đa nang không khó thông qua các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm bụng, chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng từ ổ bụng. Cũng rất cần thiết làm thêm các xét nghiệm khác như máu, nước tiểu... để xác định thêm mức độ tổn thương và các biến chứng của thận đa nang.
Siêu âm là biện pháp phát hiện bệnh thận đa nang chính xác hiện nay
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH THẬN ĐA NANG
Điều trị bệnh thận đa nang bao gồm điều trị các triệu chứng và biến chứng sau đây trong giai đoạn đầu:
Huyết áp cao
Kiểm soát huyết áp cao có thể trì hoãn sự tiến triển của bệnh và làm chậm tổn thương thận. Kết hợp chế độ ăn ít natri, ít chất béo có hàm lượng protein và calo vừa phải mà không hút thuốc, tăng cường tập thể dục và giảm căng thẳng có thể giúp kiểm soát huyết áp cao.
Tuy nhiên, thuốc thường là cần thiết để kiểm soát huyết áp cao. Các loại thuốc được gọi là thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) hoặc thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARB) thường được sử dụng để kiểm soát huyết áp cao.
Giảm đau
Kiểm soát cơn đau của bệnh thận đa nang bằng các loại thuốc giảm đau. Đối với một số người, cơn đau nghiêm trọng hơn và liên tục, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ u nang nếu chúng đủ lớn để gây áp lực và đau đớn.
Nhiễm trùng bàng quang hoặc thận
Điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng bằng kháng sinh là cần thiết để ngăn ngừa tổn thương thận.
Đái máu
Cần uống nhiều nước để pha loãng có thể giúp ngăn ngừa cục máu đông hình thành trong đường tiết niệu.
Suy thận
Nếu suy thận giai đoạn cuối cần lọc máu và ghép thận
Phình động mạch nã
Sàng lọc thường xuyên cho phình động mạch nội sọ. Nếu phát hiện phình động mạch, phẫu thuật cắt phình động mạch để giảm nguy cơ chảy máu có thể là một lựa chọn, tùy thuộc vào kích thước của nó. Điều trị không phình động mạch phình nhỏ có thể liên quan đến việc kiểm soát huyết áp cao và cholesterol trong máu cao, cũng như bỏ thuốc lá.
Điều trị thích hợp sẽ giúp bạn kiểm soát các triệu chứng trong nhiều năm. Nếu bạn không có các vấn đề sức khỏe khác, bạn có thể được cân nhắc để ghép thận.
Cùng với đó, bạn cũng nên nói chuyện với các chuyên gia di truyền để được tư vấn nếu bạn có tiền sử gia đình bị bệnh thận đa nang và bạn đang có kế hoạch sinh em bé.