Thư Viện Y Dược Sài Gòn

Bệnh vàng da sơ sinh có các biện pháp điều trị nào?

Bệnh vàng da sơ sinh là hiện tượng xảy ra phổ biến sau khi sinh. chức năng chuyển hóa bilirubin của gan chưa hoàn thiện. Vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể gây biến chứng, vì vậy cần điều trị bệnh theo các biện pháp như thế nào?



Bệnh vàng da sơ sinh thường gặp ở trẻ sinh thiếu tháng

NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY NÊN BỆNH VÀNG DA SƠ SINH LÀ GÌ?

Bilirubin là 1 trong các sản phẩm thoái hóa của hồng cầu. Sau khi hồng cầu kết thúc chu trình sống của mình (khoảng 120 ngày) hoặc bị phá hủy bởi 1 nguyên nhân nào đó, nó bị bắt giữ bởi hệ thống lưới nội mô và bị thực bào, hình thành nên 3 thành phần là Globin, ion sắt và nhân Hem. Globin và sắt thì sẽ được cơ thể tái sử dụng để tổng hợp nên những hồng cầu mới.


Thông thường, bilirubin được hình thành sẽ bị gan “bắt giữ”, tích tụ lại trong túi mật (bilirubin còn gọi là sắc tố mặt vì nó là tác nhân chính làm cho dịch mật có màu vàng) rồi đào thải ra ngoài theo phân (sơ đồ trên).


Ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân vàng da sơ sinh là do sự thay thế các hồng cầu sơ sinh (có chức năng nuôi dưỡng cơ thể trong thời gian mang thai) bằng các hồng cầu trưởng thành. Các hồng cầu sơ sinh bị đào thải ồ ạt sau sinh sẽ bị vỡ hàng loạt, dẫn tới làm cho nồng độ bilirubin trong trẻ tăng vọt và dẫn tới hiện tương vàng da trên lâm sàng


Những trẻ có nguy cơ bị vàng da sơ sinh gồm có:


  • Trẻ sinh non (được sinh ra trước khi thai được 36 tuần tuổi hoặc cân nặng < 2500g). Trẻ sinh non có thể không thể xử lý nhanh bilirubin như trẻ sơ sinh đủ tháng làm.

  • Những đứa trẻ không được bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, vì chúng gặp khó khăn khi bú hoặc vì mẹ không có sữa.

  • Trẻ có nhóm máu không tương thích với nhóm máu của mẹ (không tương hợp nhóm máu Rh hoặc ABO), dẫn tới hình thành kháng thể trong máu mẹ có thể gây phá hủy các tế bào hồng cầu trong máu con và gây ra sự gia tăng đột ngột nồng độ bilirubin.



Bệnh vàng da sơ sinh là hiện tượng hồng cầu bị vỡ

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH VÀNG DA SƠ SINH

Triệu chứng lâm sàng

Mức độ vàng da phụ thuộc vào nồng độ bilirubin trong máu, từ thể nhẹ da có màu vàng nhạt hoặc vàng tươi (vàng rơm) cho đến mức độ nặng màu vàng sậm như màu nâu đất.


Màu vàng đầu tiên sẽ xuất hiện trên mặt em bé, sau đó di chuyển xuống cổ và ngực. Trong trường hợp nặng, nó sẽ tiếp tục lan xuống cho đến ngón chân, ngón tay.


Một số triệu chứng khác có thể xuất hiện khi nồng độ bilirubin quá cao là:


  • Niêm mạc mắt có màu vàng đậm;

  • Nước tiểu sẫm màu;

  • Phân nhạt màu hoặc có màu đất sét.

Triệu chứng cận lâm sàng

Xét nghiệm sinh hóa thấy nồng độ bilirubin trong máu và nước tiểu tăng cao (> 17 µmol/l)


  • Chẩn đoán hình ảnh: giúp xác định chẩn đoán trong 1 số trường hợp vàng da có nguyên nhân là do bệnh lý bẩm sinh của gan, đường mật.

ĐỐI VỚI BỆNH VÀNG DA SƠ SINH SẼ CÓ BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

Theo các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết: Việc điều trị vàng da thì hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây vàng da.


Đối với vàng da sơ sinh, thông thường sẽ tự hết sau khoảng 2-3 tuần. Nếu không tự hết hoặc có các dấu hiệu chuyển nặng thì cần áp dụng các biện pháp điều trị sau.

Phương pháp quang trị liệu

Đây là phương pháp đơn giản, an toàn và hiệu quả nhất cho tới thời điểm này. Bạn cho bé nằm trong nôi, để mình trần dưới ánh đèn huỳnh quang và được che mắt để bảo vệ mắt trong suốt quá trình điều trị.

Phương pháp Immunoglobulin truyền tĩnh mạch

Phương pháp này được sử dụng nếu bệnh vàng da gây ra do nhóm máu của mẹ và bé khác nhau. Ở trường hợp này, máu của bé sẽ mang theo các kháng thể của mẹ. Các kháng thể này sẽ góp phần phá vỡ các tế bào máu.

Phương pháp thay máu

Liệu pháp quang trị liệu thường sẽ hiệu quả, nhưng nếu tình trạng vàng da trở nên nghiêm trọng hoặc nồng độ bilirubin của bé tiếp tục tăng bất kể dù đã được chiếu đèn tích cực, bé cần được đưa vào bộ phận chăm sóc đặc biệt để thay máu.


Để điều trị vàng da sơ sinh bệnh lý do tăng Bilirubin trực tiếp thường tùy thuộc vào nguyên nhân bệnh lý mà có các phương pháp điều trị khác nhau. Phẫu thuật nếu trẻ bị bệnh lý teo đường mật hoặc giãn đường mật bẩm sinh.

Xét tuyển trực tuyến