Nội dung chính
Viêm gân chóp xoay là tình trạng bị chấn thương một phần hoặc toàn bộ các dây chằng của cơ quay khớp vai. Đặc biệt khớp vai cũng là khớp được sử dụng nhiều trong suốt đời người, cũng chính vậy cần có biện pháp điều trị hiệu quả nhất có thể.
- Bệnh thoái hóa khớp háng có các phương pháp điều trị nào?
- Bệnh tăng huyết áp nguyên phát gây những biến chứng nguy hiểm nào?
Khi bệnh viêm gân chóp xoay tiến triển nặng, người bệnh có thể không cử động được vai
VIÊM GÂN CHÓP XOAY LÀ GÌ?
Viêm gân chóp xoay (tiếng Anh là Rotator Cuff Tendinitis) là tình trạng các gân cơ chóp xoay bị viêm, có thể kèm theo sự lắng đọng canxi ở gân, kích thích gây đau. Bệnh thường gặp ở tuổi trung niên do thoái hóa khớp, chấn thương ở những người trẻ tuổi hoặc các chấn thương nhỏ tác động lên các sợi gân và cơ khớp vai.
Thống kê số liệu thực tế tại Việt Nam, khoảng 2% dân số mắc hội chứng viêm chóp xoay vai, chiếm 12,5% trong tổng số người mắc bệnh cơ xương khớp. Khớp vai là khớp hoạt động nhiều nhất trong các loại khớp nên chóp xoay (chóp quay) rất dễ bị tổn thương. Một số các chấn thương khác thường gặp ở vị trí này là:
- Viêm túi hoạt dịch dưới mỏm cùng vai: Túi hoạt dịch bị viêm dày gây đau;
- Chèn ép dưới mỏm cùng vai: Khoang dưới mỏm cùng vai bị hẹp, khi người bệnh đưa tay lên cao, mỏm cùng vai sẽ chèn ép vào gân cơ chóp xoay và túi hoạt dịch, gây ra triệu chứng đau;
- Rách gân: Gồm nhiều mức độ, do té ngã, tai nạn hoặc việc chèn ép gân, đặc biệt là ở người lớn tuổi.
NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM GÂN CƠ CHÓP XOAY VAI
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chấn thương ở gân cơ chóp xoay, bao gồm thoái hóa gân, thiếu máu nuôi gân hoặc sử dụng khớp vai quá mức. Bên cạnh đó, chấn thương nhẹ vùng vai cũng có thể gây ra tình trạng viêm, như chống tay khi té ngã hoặc ngã đè lên tay gây đụng dập hoặc rách gân cơ chóp xoay; nâng đồ vật nặng hoặc đưa tay lên quá đầu không đúng tư thế; tổn thương tái phát, lặp đi lặp lại gân cơ dẫn đến viêm, rách,… Đôi khi viêm gân ở cơ chóp xoay vai không tìm được lý do cụ thể.
CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH VIÊM GÂN CHÓP XOAY
Bệnh hay xảy ra ở những người tuổi trên 40 (ước tính có khoảng từ 15-40% những người trên 40 bị bệnh này) và triệu chứng đầu tiên luôn là đau ở vùng vai. Cơn đau có đặc điểm:
- Đau âm ỉ sâu trong vai, lan lên tới cổ (làm dễ chẩn đoán làm với thoái hóa cột sống cổ), hoặc lan xuống cánh tay nhưng không vượt quá vùng khuỷu tay.
- Giai đoạn đầu, đau ở mức độ nhẹ cả khi vận động lẫn khi nghỉ ngơi. Về sau dau thường xuất hiện vào đêm khuya, sau một ngày làm việc vất vả và khiến bệnh nhân mất ngủ, nhất là khi nằm nghiêng bên vai bị đau.
- Ban đầu thường là đau đột ngột khi với tay lấy đồ, nâng vật nặng hoặc khi vận động mạnh (như chơi thể thao). Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng nặng dần lên, bệnh có cảm giác yếu, mỏi cánh tay khi nhấc tay và khi làm việc với cánh tay tư thế dạng, khiến người bệnh khó thực hiện được những việc như chải đầu, khó mặc áo hay đưa tay ra phía sau đầu.
- Cảm thấy đau khi đẩy đồ vật ra xa bằng tay nhưng kéo lại thì thường không đau.
- Bệnh lâu ngày dẫn tới rách lớn chóp xoay làm bệnh nhân cử động vai khó khăn, đặc biệt khi dang tay lên tới đầu, rách nặng hơn làm bệnh nhân không giơ tay lên được, hoặc khi giơ tay lên được thì khi hạ xuống, tay sẽ bị rớt đột ngột mà không thể giữ lại được.
AI CÓ NGUY CƠ MẮC VIÊM GÂN CHÓP XOAY?
Viêm chóp xoay vai phải/trái có thể gặp ở tuổi trung niên và cả những người trẻ. Theo các Bác sĩ tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, chóp xoay vai có nguy cơ cao bị tổn thương ở một số đối tượng như:
- Người lớn tuổi, đặc biệt là trên 40 tuổi;
- Những người thường xuyên hoạt động cánh tay, nhất là di chuyển cánh tay quá nhiều lần như thợ mộc, thợ sơn, hoặc chơi các môn thể thao như bóng chày, cầu lông…
- Tiền sử gia đình có người bị chấn thương từ trước.
Thăm khám tầm vận động của khớp vai
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM GÂN CHÓP XOAY
Mục tiêu của việc điều trị là giảm đau và phục hồi chức năng khớp vai. Tùy thuộc vào mức độ triệu chứng, tình trạng viêm hay rách chóp xoay, tuổi và nhu cầu vận động của bệnh nhân mà sẽ có từng chiến lược điều trị khác nhau.
Điều trị không phẫu thuật
Trong đa số các trường hợp, điều trị không phẫu thuật sẽ được áp dụng trước tiên. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.
- Nghỉ ngơi: Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân tăng cường nghỉ ngơi và thay đổi công việc, hạn chế các hoạt động giơ tay cao quá đầu.
- Thuốc giảm đau chống viêm không Steroid: giúp giảm đau, giảm sưng khớp vai.
- Vật lý trị liệu: các bài tập chuyên biệt sẽ giúp khôi phục tầm vận động và tăng cường sức mạnh cho khớp vai.
- Tiêm corticoid: corticoid là một loại thuốc có tính kháng viêm mạnh, khi tiêm vào khớp vai sẽ giúp chống viêm tại chỗ. Tuy nhiên thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn nên việc sử dụng phải được bác sĩ chỉ định chặt chẽ.
Điều trị phẫu thuật
Nói chung, hầu hết người bệnh sẽ cải thiện chức năng bằng việc nghỉ ngơi kết hợp với thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ, tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Nếu các biện pháp điều trị không phấu thuật không đạt hiệu quả, bác sỹ sẽ chỉ định phẫu thuật để lấy bỏ gai xương, sửa chữa khôi phục gân, chuyển gân, thay thế gân, làm rộng khoang dưới mỏm cùng (tạo hình mỏm cùng vai), khâu lại gân chóp xoay…
Phục hồi chức năng
Sau mổ, bệnh nhân có thể cần phải đeo đai bất động khớp vai trong một thời gian ngắn, sau đó sẽ bỏ đai để tập vận động khớp. Chế độ tập vật lý trị liệu tùy thuộc vào mức độ tổn thương thấy được trong lúc mổ. Thông thường phải mất thêm vài tuần đến vài tháng để bệnh nhân có thể hết đau và hồi phục hoàn toàn chức năng của khớp vai.