Bệnh rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, ợ nóng, buồn nôn, táo bón hoặc tiêu chảy xảy ra thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc sống. Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống giúp bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Nội dung chính
Các cách bảo vệ hệ tiêu hóa
Không dùng thực phẩm đóng hộp
Theo Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nhiều carbonhydrat tinh chế, chất béo bão hòa và phụ gia chứa trong thực phẩm đóng hộp có liên quan đến việc tăng nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa.
+ Các chất phụ gia thực phẩm, bao gồm glucose, muối và các hóa chất khác, đã được chứng minh là góp phần làm tăng viêm ruột.
+ Chất béo chuyển hóa có trong thực phẩm chế biến sẵn không chỉ có tác dụng tiêu cực đối với sức khỏe của tim, mà còn dẫn đến viêm loét đại tràng.
+ Đồ uống đóng chai thường chứa chất làm ngọt nhân tạo (xylitol), loại chất được cho là làm tăng số lượng vi khuẩn có hại đến đường ruột. Đây cũng trở thành nguyên nhân dẫn đến đầy hơi, tiêu chảy và một số vấn đề tiêu hóa khác.
Ngược lại, chế độ ăn với thực phẩm tươi sạch và giàu chất dinh dưỡng sẽ bảo vệ bạn chống lại các bệnh rối loạn tiêu hóa. Hạn chế sử dụng đồ đóng hộp và chế biến sẵn là cách tối ưu đảm bảo sức khỏe đường tiêu hóa.
Bổ sung nhiều chất xơ
Chất xơ rất có lợi cho hệ tiêu hóa. Ba loại chất xơ phổ biến là: chất xơ hòa tan, không hòa tan, và prebiotic.
Một chế độ ăn giàu chất xơ thường xuyên đã được chứng minh giúp thúc đẩy nhu động ruột và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tiêu hóa, bao gồm: loét, trào ngược, trĩ hoặc viêm ruột thừa.
Thêm chất béo lành mạnh
Chất béo lành mạnh vừa giúp cảm thấy dễ tiêu hóa hơn sau bữa ăn, vừa cải thiện được khả năng hấp thụ một số chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo. Bên cạnh đó, axit béo omega-3 có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về ruột và bệnh rối loạn tiêu hóa. Thực phẩm chứa nhiều axit béo omega-3 có lợi bao gồm hạt lanh, hạt chia và đặc biệt là quả óc chó, cũng như các loại cá béo như cá hồi, cá thu và cá mòi.
Cung cấp đủ lượng nước cần thiết
Mất nước là một nguyên nhân phổ biến của táo bón. Các chuyên gia khuyên bạn nên uống từ 1,5-2 lít nước mỗi ngày để ngăn ngừa tình trạng này. Trong điều kiện thời tiết nóng bức hoặc đối với người có tập luyện thể dục - thể thao thì cần bổ sung một lượng nước nhiều hơn thế.
Ngoài nước lọc, bạn cũng có cung cấp chất lỏng cho cơ thể bằng trà thảo mộc và các loại đồ uống khác không chứa cafein.
Một cách nữa để đáp ứng hàm lượng nước cần thiết là ăn các loại trái cây và rau quả mọng nước, chẳng hạn như dưa chuột, bí xanh, cần tây, cà chua, dâu, bưởi và đào.
Giữ tinh thần thoải mái
Ruột và não được cho là có mối liên kết phức tạp, nghĩa là những gì tiêu cực diễn ra ở não cũng sẽ tác động xấu đến ruột. Khi ở trong trạng thái quá căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra các hormon khiến máu và năng lượng chuyển ra khỏi hệ thống tiêu hóa. Stress được cho là có liên quan đến các vấn đề sức khỏe như loét dạ dày, tiêu chảy, táo bón, và hội chứng ruột kích thích.
Kiểm soát căng thẳng, tập yoga hoặc ngồi thiền đã được chứng minh vừa giúp thư giãn đầu óc, thoải mái tư duy, vừa có tác dụng cải thiện các triệu chứng ở những người mắc hội chứng ruột kích thích và các bệnh rối loạn tiêu hóa.
Tập trung khi ăn
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn cho biết: Nếu không tập trung chú ý vào bữa ăn, bạn rất dễ ăn quá nhiều và quá nhanh, điều này có thể dẫn đến đầy hơi hoặc khó tiêu.
Ăn chậm nhai kỹ
Thực tế, quá trình tiêu hóa đã bắt đầu từ trong miệng. Khi nhai càng lâu thì nước bọt tiết ra càng nhiều. Nước bọt có vai trò hỗ trợ tiêu hóa một phần thức ăn trong miệng và trở thành chất lỏng giúp trộn thức ăn ở dạ dày trước khi chuyển vào ruột non một cách trơn tru.
Tích cực vận động thể chất
Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để củng cố sức khỏe cho hệ tiêu hóa. Đi dạo nhẹ nhàng sau bữa ăn có thể giúp thực phẩm di chuyển qua hệ thống tiêu hóa một cách dễ dàng.
Từ bỏ thói quen xấu
Mọi người đều biết những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu bia và ăn khuya rất có hại cho sức khỏe nói chung. Tuy nhiên các hành vi trên cũng chịu trách nhiệm cho một số vấn đề về tiêu hóa.
+ Hút thuốc:
Làm tăng gần gấp đôi nguy cơ trào ngược axit. Thói quen xấu này cũng có liên quan đến loét dạ dày, khiến tình trạng viêm loét đại tràng hay ung thư đường tiêu hóa diễn tiến nặng hơn. Hãy luôn nhớ rằng từ bỏ hút thuốc lá sẽ đem đến rất nhiều lợi ích.
+ Uống rượu:
Rượu khiến axit trong dạ dày tăng sản xuất, có thể dẫn đến chứng ợ nóng, trào ngược hoặc loét dạ dày. Uống quá nhiều rượu còn gây xuất huyết đường tiêu hóa, viêm ruột, và tổn hại đến vi khuẩn đường ruột có lợi.
+ Ăn khuya:
Nằm ngủ sau khi ăn khuya sẽ dẫn đến chứng ợ nóng và khó tiêu. Lý do là bởi vì cơ thể cần thời gian để tiêu hóa, cũng như cần trọng lực kéo thực phẩm đã ăn di chuyển xuống đúng hướng. Khi bạn nằm xuống, dịch dạ dày sẽ tăng lên và gây ợ nóng hoặc các triệu chứng trào ngược. Sau khi ăn, cần chờ 3-4 giờ để có thời gian cho thức ăn di chuyển từ dạ dày xuống ruột non mới nên đi ngủ.
Hỗ trợ ruột bằng các chất dinh dưỡng
Một số chất dinh dưỡng cần thiết cho đường tiêu hóa khỏe mạnh bao gồm: men vi sinh probiotic, glutamine và kẽm.
Đối với những người đang gặp các bệnh rối loạn tiêu hóa, thay đổi chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh có thể giúp cải thiện tình trạng này. Trong đó, một thực đơn với thực phẩm tươi sạch, giàu chất xơ, chất béo lành mạnh và chất dinh dưỡng là bước đầu tiên để có tiêu hóa khỏe mạnh.