Chấn thương cơ là tình trạng phổ biến khi vận động mạnh, làm việc sai tư thế hoặc chơi thể thao quá sức. Nếu không xử trí đúng cách, tổn thương có thể tiến triển thành viêm, đau mạn tính hoặc giảm vận động
Nội dung chính
Chấn thương cơ là gì?
Chấn thương cơ xảy ra khi các sợi cơ bị kéo giãn hoặc rách do chịu lực quá mức. Đây là một trong những dạng tổn thương mô mềm thường gặp nhất, xuất hiện ở mọi độ tuổi và đặc biệt phổ biến ở người chơi thể thao, lao động nặng, hoặc người ít vận động nhưng thực hiện động tác đột ngột.
Theo các Y sĩ đa khoa, chấn thương cơ được chia thành ba mức độ từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc số lượng sợi cơ bị rách. Người bị chấn thương cơ có thể cảm nhận rõ cảm giác đau nhói ngay lập tức, cơ căng cứng và hạn chế vận động vùng bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân thường gặp
Chấn thương cơ xuất phát từ nhiều yếu tố: vận động không khởi động đầy đủ, tăng cường độ luyện tập đột ngột, sai tư thế khi mang vác hoặc do tác động lực mạnh trong tai nạn. Một số trường hợp xảy ra khi cơ bị mệt nhưng vẫn tiếp tục hoạt động, khiến các sợi cơ mất tính đàn hồi và dễ rách.
Những người làm công việc đòi hỏi sức mạnh hoặc kéo – đẩy liên tục cũng dễ bị tổn thương cơ hơn bình thường. Bên cạnh đó, tình trạng mất nước, thiếu khoáng chất và giãn cơ kém cũng làm tăng nguy cơ gặp chấn thương.
Triệu chứng nhận biết
Biểu hiện của chấn thương cơ thường khá đặc trưng, khởi phát ngay tại thời điểm xảy ra sự cố. Người bệnh thường cảm thấy đau nhói, cơ yếu đi, kèm theo sưng nhẹ hoặc bầm tím. Một số trường hợp nặng có thể nghe tiếng “rắc” khi cơ rách, sau đó mất khả năng vận động vùng tổn thương.
Triệu chứng đau tăng khi chạm vào hoặc cố gắng co giãn cơ. Nếu không xử trí đúng cách và tiếp tục vận động, tổn thương có thể lan rộng, dẫn đến viêm cơ mạn tính hoặc co rút cơ.
Chẩn đoán và xử trí ban đầu
Bác sĩ thường sử dụng thăm khám lâm sàng kết hợp siêu âm cơ hoặc MRI để đánh giá mức độ đứt cơ. Xử trí sớm và đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp cơ hồi phục nhanh chóng. Giai đoạn đầu, bệnh nhân được khuyến nghị giảm vận động, tránh tác động lực lên vùng đau và có thể chườm lạnh theo chỉ định y khoa.
Trường hợp rách cơ nặng, bác sĩ có thể yêu cầu bất động tạm thời, dùng thuốc giảm đau chống viêm hoặc can thiệp vật lý trị liệu để khôi phục chức năng cơ tối ưu.
Theo giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, chấn thương cơ thường bị xem nhẹ nhưng lại tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu điều trị sai cách: “Nhiều bệnh nhân tự ý xoa bóp mạnh hoặc dùng thuốc không phù hợp khiến tình trạng viêm nặng hơn. Việc thăm khám sớm giúp đánh giá chính xác mức độ rách cơ và xây dựng phác đồ điều trị an toàn. Đây cũng là nhóm kiến thức quan trọng trong đào tạo Y sĩ đa khoa và chương trình Cao đẳng Y sĩ đa khoa hiện nay”.
Phòng ngừa chấn thương cơ
Để hạn chế nguy cơ chấn thương, người tập luyện cần khởi động kỹ trước khi vận động, giữ tư thế đúng khi lao động và không tăng cường độ luyện tập quá nhanh. Bổ sung đủ nước, điện giải và tăng cường độ dẻo dai của cơ cũng giúp giảm đáng kể nguy cơ rách cơ.
Ở nhóm người lao động nặng hoặc chơi thể thao thường xuyên, việc duy trì lịch tập hợp lý và thăm khám định kỳ đặc biệt quan trọng để phòng ngừa tái phát.
Chấn thương cơ dù thường gặp nhưng không nên chủ quan, bởi tổn thương kéo dài có thể dẫn đến đau mạn tính, giảm biên độ vận động và ảnh hưởng lâu dài đến sinh hoạt. Việc nhận biết sớm, xử trí đúng và thăm khám chuyên khoa giúp phục hồi cơ hiệu quả và an toàn. Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc cơ – xương – khớp ngày càng tăng, kiến thức về chấn thương cơ cũng trở thành nội dung quan trọng trong chương trình đào tạo Y sĩ đa khoa và Cao đẳng Y sĩ đa khoa, góp phần nâng cao chất lượng nhân lực y tế tuyến cơ sở.