Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân xơ gan cổ trướng từ Điều dưỡng Sài Gòn

Khi mắc bệnh xơ gan cổ trướng bệnh nhân không thể tự chăm sóc bản thân, bởi vậy với người chăm sóc bệnh nhân, việc nên kế hoạch chăm sóc an toàn và hiệu quả là rất cần thiết.

• Cần lưu ý gì khi phẫu thuật cho bệnh nhân nhiễm và nghi nhiễm Covid-19?


• Hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc hậu môn nhân tạo tại nhà

Xơ gan cổ trướng là một bệnh phổ biến tại nước ta, đây là biến chứng nghiêm trọng tại giai đoạn cuối của xơ gan. Bài viết này các bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ hướng dẫn bạn đọc cách thiết lấp kế hoạch chăm sóc bệnh nhân xơ gan cổ trướng nhằm giúp bệnh nhân giảm đau đớn và ngăn ngừa tiến triển của bệnh!

Biện pháp chăm sóc cơ bản cho bệnh nhân xơ gan

Trong mọi trường hợp chăm sóc cho bệnh nhân xơ gan, người điều dưỡng viên hoặc người thân của bệnh nhân cần có trách nhiệm nhắc nhở bệnh nhân gồm:

• Hạn chế muối hoặc ăn nhạt khi có phù và cổ trướng.


• Hạn chế protein khi xơ gan mất bù.


• Tuyệt đối không được uống rượu.


• Trấn an cho bệnh nhân để bệnh nhân yên tâm điều trị.


• Bệnh nhân phải được nghỉ ngơi khi bệnh tiến triển, không làm các công việc nặng


• Vệ sinh mũi miệng khi bệnh nhân có chảy máu cam, chảy máu chân răng,thực hiện y lệnh chính xác kịp thời.

Chăm sóc bệnh nhân phù và cổ trướng

Khi chăm sóc bệnh nhân phù và cổ trướng để bệnh nhân nằm nghỉ tương đối, không lao động nặng. Đồng thời với chế độ ăn, bệnh nhân cần ăn nhạt hoàn toàn, hạn chế lipide, ăn tăng glucid và protein. Cụ thể:

• Ăn nhạt<1g natri/ngày.


• Ít mỡ<50g/ngày.


• Protide khoảng 2g/kg/ngày.


• Năng lượng khoảng 2500 calo/ngày.


• Nước uống<1 lít/ngày dựa vào bilan nước vào và ra.

Chuẩn bị bệnh nhân, dụng cụ, thuốc men, phụ giúp thầy thuốc chọc hút dịch màng bụng và làm phản ứng Rivalta khi cần thiết.

Chăm sóc khi có biến chứng chảy máu tiêu hóa do xơ gan mất bù

Chăm sóc như đối với các trường hợp chảy máu nặng nói chung:

• Cho bệnh nhân nằm nghỉ tuyệt đối tại giường, đầu thấp, gối mỏng dưới vai, kê chân cao.


• Tạm ngừng cho bệnh nhân ăn bằng đường miệng.


• Ủ ấm cho bệnh nhân.


• Phụ giúp thầy thuốc đặt cathete theo dõi áp lực tĩnh mạch trung tâm.


• Truyền dịch, truyền máu khẩn trương theo y lệnh.

Đề phòng hôn mê gan:

• Đặt ống thông hút hết máu còn ứ đọng trong dạ dày, sau đó rửa dạ dày bằng nước lạnh.


• Thụt tháo phân để loại trừ nhanh chóng máu đã xuống ruột.


• Ngăn chặn các yếu tố làm dễ: nhiễm trùng, xuất huyết, rối loạn nước điện giải.

Thực hiện y lệnh:

• Thực hiện các thuốc tiêm, thuốc uống và làm các xét nghiệm theo chỉ định. Chuẩn bị bệnh nhân chu đáo khi chỉ định chụp X-quang thực quản hoặc nội soi thực quản bằng ống soi mềm.


• Chuẩn bị các dụng cụ chọc tháo dịch ổ bụng, đảm bảo vô khuẩn khi chọc hút.

Theo dõi bệnh nhân đề phòng hôn mê gan do xơ gan mất bù:

• Theo dõi tình trạng tinh thần và thần kinh.


• Theo dõi tình trạng nôn và phân của bệnh nhân. Đồng thời phát hiện những biểu hiện chán ăn, chậm tiêu để nuôi dưỡng phù hợp. Quan sát màu sắc của dịch cổ trướng, đo số lượng dịch.


• Theo dõi tình trạng xuất huyết.


• Theo dõi tình trạng phù, cổ chướng, lượng nước tiểu ...


• Theo dõi đề phòng hôn mê gan


• Theo dõi sự thay đổi tính tình: Bệnh nhân đang vui rồi lại buồn, thờ ơ. Bệnh nhân có những biểu hiện rối loạn về trí nhớ. Mất phương hướng về thời gian và không gian, mất khả năng tập trung tư tưởng. Bàn tay run do rối loạn trương lực cơ.


• Theo dõi các yếu tố làm dễ: Nhiễm trùng, xuất huyết, rối loạn nước điện giải.

Khi phát hiện ra các dấu hiệu trên người điều dưỡng phải báo cáo ngay với thầy thuốc để có biện pháp xử trí kịp thời.

Theo dõi sức khỏe tại tuyến y tế cơ sở

Theo Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, việc chăm sóc bệnh nhân có hiệu quả khi có các dấu hiệu sau:

• Tuần hoàn bàng hệ giảm.


• Cổ trướng giảm.


• Vàng da không còn.


• Hết chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu dưới da.


• Bệnh nhân ăn thấy ngon miệng và không sụt cân.


• Không xảy ra biến chứng.


• Bệnh nhân yên tâm, thoải mái khi nằm viện và có sự hiểu biết nhất định về bệnh

Xơ gan là bệnh lý nguy hiểm, khiến chức năng gan suy kiệt gây nhiều biến chứng nặng nề, tỷ lệ tử vong cao. Người bị xơ gan không thể tự chăm sóc bản thân. Bởi vậy, người thân cần lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân xơ gan nhằm ngăn chặn tiến triển của bệnh, giảm đau đớn và duy trì sự sống cho bệnh nhân xơ gan. Mọi chế độ chăm sóc cần thông qua cán bộ y tế nhằm đảm bảo chăm sóc đúng cách. Với cán bộ y tế, cần nhận định và đánh giá đúng tiến triển của bệnh, tình trạng của bệnh nhân để lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân xơ gan phù hợp