Liệt dây thần kinh số 6 là tình trạng bệnh làm cho người bệnh không đưa được mắt ra phía ngoài và chỉ nhìn một hoá hai nếu bệnh nhân nhìn theo hướng ngang.
Nội dung chính
Nguyên nhân gây bệnh
Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nguyên nhân bệnh liệt dây thần kinh số 6 thường do:
• Đột quỵ, chấn thương.
• Bệnh do virus.
• U não, viêm, nhiễm trùng như viêm màng não.
• Đau nửa đầu, áp lực tăng cao trong não, phình mạch não.
• Hội chứng Gradenigo (chảy mủ tai, đau nhức nửa bên đầu, liệt dây thần kinh số 6).
• Đa xơ cứng, mang thai.
• Bệnh mạch máu nhỏ đặc biệt ở bệnh nhân tiểu đường.
• Ngoài ra, bệnh có thể xuất hiện khi sinh do nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em là chấn thương.
Triệu chứng thường gặp
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh liệt dây thần kinh số 6 rất đa dạng, thường bao gồm:
• Tầm nhìn đôi (đặc biệt khi nhìn sang một bên).
• Nhức đầu, đau quanh mắt.
Dây thần kinh số 6 dễ bị tổn thương nhất vì có đoạn nằm trên nền sọ dài nhất và nằm trên nền sọ cứng. Tổn thương dây thần kinh số 6 ít có giá trị chẩn đoán định khu, nhất là khi tổn thương đơn độc. Thường gặp tổn thương dây số 6 trong các hội chứng sau:
Hội chứng Moebius: liệt bẩm sinh dây 6 và dây 7 ở cả hai bên.
Hội chứng Foix: liệt dây 6, liệt dây 3 và dây 4, đau dây 5 nhánh 1, lồi mắt cùng bên, ứ trệ tĩnh mạch mặt.
Liệt mặt ngoại vi bên tổn thương, hội chứng đỉnh ổ mắt (hội chứng Rollet): xuất hiện các triệu chứng như trong hội chứng khe bướm và có thêm tổn thương dây 2 (teo dây thần kinh thị giác tiên phát, giảm thị lực, có thể có mủ).
Kỹ thuật hình ảnh Y học Chẩn đoán bệnh
Tùy theo các triệu chứng tại mắt cùng với các triệu chứng phối hợp khác và tiền sử chấn thương của bệnh nhân để cân nhắc chỉ định thực hiện làm các xét nghiệm cần thiết.
• Các xét nghiệm tại mắt như đo thị lực, đo nhãn áp, đo thị trường, đo độ lồi của mắt.
• Một số thử nghiệm để chẩn đoán phân biệt và loại trừ nhược cơ như test nước đá, test prostigmin.
• Siêu âm nhãn cầu và hốc mắt trong trường hợp cần thiết.
• Theo KTV Kỹ thuật Hình ảnh Y học, chụp X-quang sọ não và hốc mắt, chụp cắt lớp vi tính sọ não hoặc chụp mạch não để phát hiện khối u và phình mạch nếu có nghi ngờ.
Một số xét nghiệm khác cũng được sử dụng như xét nghiệm số lượng tế bào máu toàn phần, mức glucose, huyết sắc tố glycosyl hóa (HbA1C), tốc độ máu lắng và/hoặc protein phản ứng C, xét nghiệm hấp thụ kháng thể treponemal huỳnh quang, VDRL hoặc RPR, lyme chuẩn, xét nghiệm dung nạp glucose, xét nghiệm kháng thể kháng nhân, xét nghiệm yếu tố thấp khớp.
Phương pháp chụp MRI được chỉ định cho các trường hợp sau:
• Đau liên quan hoặc bất thường thần kinh khác.
• Tiền sử mắc bệnh ung thư.
• Phù nề.
Điều trị bệnh hiệu quả
Phương pháp điều trị bệnh liệt dây thần kinh số 6 phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Một số phương pháp điều trị có thể sử dụng cho nguyên nhân cơ bản bao gồm:
• Kháng sinh do nhiễm vi khuẩn.
• Corticosteroid do viêm.
• Phẫu thuật hoặc hóa trị liệu cho khối u.
Thông thường, các triệu chứng bệnh liệt dây thần kinh số 6 có thể tự cải thiện. Chứng liệt dây thần kinh số 6 sau khi nhiễm bệnh do virus thường có thể biến mất hoàn toàn trong vòng vài tháng. Một số triệu chứng sau chấn thương cũng có thể cải thiện trong vài tháng. Tuy nhiên trong trường hợp bị chấn thương, các triệu chứng thường không có khả năng biến mất hoàn toàn. Các triệu chứng của bệnh nhân có thể biến mất hoàn toàn nếu không liên quan với chứng liệt dây thần kinh số 6.