Các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ chia sẻ đến bạn cách xác định lớn các buồng tim trên X-Quang
Nội dung chính
Hình 1: các buồng tim ở vị trí bình thường. (cam: nhĩ trái; tím: tiểu nhĩ trái; xanh lá: nhĩ phải; đỏ: thất trái; xanh dương: thất phải)
Theo kỹ thuật viên Kỹ thuật hình ảnh Y học, trước hết cần xác định xem bóng tim có to không bằng cách áp dụng chỉ số tim - lồng ngực để đánh giá (> 0,55) và lưu ý là phải chụp đúng kĩ thuật và tư thế mới tính chỉ số này được (tư thế đứng, chiều PA (sau - trước), hít vào tối đa)
Xác định được thông tin bóng tim to - nhỏ rồi thì bắt đầu đi kiểm tra xem nguyên nhân từ buồng tim nào
Nhĩ trái to
Nhĩ trái to (3 hàng đầu tiên hình 2): nhận định nguyên nhân do nhĩ Trái thường ít khi kịp xét đến bóng tim to, vì để to là đã ảnh hưởng ngược đến các buồng tim khác rồi. 3 dấu hiệu kinh điển trên X quang ngực thẳng thể hiện sự xô đẩy, lấn chiếm các không gian khác của nhĩ trái to là:
• Lấn sang P, tạo dấu hiệu bờ đôi: hai bờ của hai nhĩ nằm ở hai mặt phẳng khác nhau (trước - sau) nên tạo hình ảnh bờ P tim có ha koi cung. Thường thấy bờ nhĩ trái ton nằm trong, bờ nhĩ phải nằm ngoài.
• Lấn sang T, tạo dấu hiệu bờ T bốn cung: ngoài 3 cung quen thuộc (cung động mạch chủ, thân động mạch phổi, thất T), nay lại xuất hiện thêm cung tiểu nhĩ trái.
• Đẩy lên trên, làm rộng góc Carina (>100°) và thường là lệch sang T.
Ngoài ra, nhĩ trái to còn có thể lấn ra phía sau, thấy được trên phim nghiêng khi làm lồi phần cao của cung sau. Trên phim chụp thực quản Barit có thể thấy chèn ép thực quản.
Hình 2: Dấu hiệu lớn các buồng tim trên x quang
Nhĩ phải to
Nhĩ phải to (hai hình dưới của cột đầu tiên hình 2): nhĩ P bị hạn chế về không gian khi to lên, khó đủ sức đẩy bóng tim sang bên T được, nên dấu hiệu gợi ý duy nhất chỉ là làm lồi bóng tim sang bên P! Vấn đề là lồi đến đâu thì được xem là to? Một cách tham khảo, nếu tính từ đường giữa ra đến bờ xa nhất của cung dưới P mà lớn hơn 5,5 cm thì xem như lồi bờ P tim, dấu hiệu gợi ý của lớn nhĩ P.
Thất trái to
Thất trái to (hai hình dưới của cột cuối cùng hình 2): tương tự nhĩ phải, thất trái chỉ còn hướng tiến công khi to ra là sang bên và xuống dưới, do đó dấu hiệu thất T to là mỏm tim sẽ bị chếch ra ngoài và xuống dưới.
Thất phải to
Thất phải to (hình giữa của hàng cuối cùng hình 2): khó chịu và chật hẹp nhất trong không gian để được thể hiện so với các buồng tim khác khi bị to, thất P chỉ cho thấy được dấu hiệu gián tiếp trên X quang ngực thẳng, to thất P sẽ làm mỏm tim bị hếch lên cao hơn so với hình ảnh bình thường! Tuy nhiên, có điều an ủi là, có thể khảo sát trực tiếp được thất P to trên phim nghiêng, khi quan sát sự phồng lên của cung - bờ tim trước.
Trên đây là những thông tin được bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc.