Nhục thung dung là vị thuốc phân bố chủ yếu ở các vùng núi cao, râm, mát. Theo Đông y, Nhục thung dung tính ôn được dùng để bổ thận, tráng dương, kiện gân cốt, nhuận tràng,…
Nội dung chính
Nhục thung dung là vị thuốc tồn tại ở vùng núi cao, râm, mát
Mô tả về dược liệu Nhục thung dung
Nhục thung dung không phải là thực vật đơn thuần. Đây là một loại cây ký sinh, sống nhờ vào một thân cây chủ khác. Vào mùa xuân, mầm cây Nhục thung dung sẽ đâm thủng mặt đất, mọc nhô lên cao trông giống như một cái chày, đầu hơi nhọn, bên trên có phủ một lớp vải màu vàng, lóng lánh dưới ánh nắng mặt trời.
Thân cây Nhục thung dung thường cao khoảng 15 – 30 cm. Có trường hợp cây cao đến vài mét.
Hoa thường nở vào tháng 5, tháng 6 sẽ ra hoa dày đặc. Hoa mọc từ phần ngọn cây có màu vàng nhạt, hình chuông, xẻ 5 cánh, đỉnh hoa màu vàng hoặc tím nhạt.
Nhục thung dung kết quả vào cuối tháng 6, đầu tháng 7. Quả nhỏ li ti và có màu xám.
Phần rễ phát triển thành củ của Nhục thung dung được sử dụng để làm thuốc. Những củ to, mềm, có nhiều dầu, bên ngoài có vỏ mịn, màu đen được xem là chất lượng tốt.
Tác dụng dược lý và chủ trị của Nhục thung dung
Theo Y học cổ truyền Sài Gòn, Nhục thung dung có tính ôn thận, tốt cho đại tràng. Một số tác dụng phổ biến như sau:
- Ích tinh, kéo dài tuổi thọ, bổ thận, tráng dương, điều trị phụ nữ bị băng huyết (Theo Dược Tính Bản Thảo).
- Thông nhuận ngũ tạng, làm ấm gối, lưng (theo Nhật Hoa Tử Bản Thảo).
- Bổ thận dương, ích tinh huyết, nhuận tràng, thông tiện (theo Trung Dược Học).
- Bồi bổ Mệnh môn, tư nhuận ngũ tạng, ích tủy cân, hoạt đại tiện (theo Dược Tính Bản Thảo).
- Bổ thận dương, thông nhuận đường ruột (theo Đông Dược Học Thiết Yếu).
Chủ trị:
- Điều trị khí hư, huyết hàn, thấp nhiệt (chân tay lạnh, thiếu khí huyết)
- Ôn thận, tráng dương
- Nhuận tràng thông tiện, Chữa thận hư, di tinh, liệt dương, yếu sinh lý, xuất tinh sớm, đau lưng mỏi gối, thường hay tiểu đêm.
- Chữa vô sinh, suy giảm sinh lý, giảm ham muốn tình dục.
- Điều trị tiểu buốt, tiểu dắt, dị niệu.
- Điều trị táo bón do khí huyết hư
Bài thuốc sử dụng Nhục thung dung
Chữa yếu sinh lý, vô sinh ở nam
Chuẩn bị:
- Nhục thung dung (thái nhỏ) 30 g
- Nhân sâm (thái nhỏ) 15 g
- Lộc nhung (thái nhỏ) 10 g
- Thục địa 15 g
- Hải mã 10 g
Mang các nguyên liệu trên cho vào 1 lít rượu trắng, ngâm trong 1 tháng là có thể dùng. Mỗi lần uống 15 – 20 ml, ngày dùng 2 lần.
Trị liệt dương do thận hư, lưng gối đau lạnh
Chuẩn bị:
- Nhục thung dung 15 g
- Xà sàng tử 12 g
- Viễn chí 6 g
- Đỗ trọng, Phụ tử, Phòng phong mỗi loại 12 g
- Ba kích thiên 10 g
Mang các vị thuốc trên tán mịn hòa với mật ong làm thành viên hoàn (5 g). Mỗi lần dùng 1 – 3 hoàn, 2 lần mỗi ngày kèm với rượu ấm hoặc nước muối nhạt, ấm.
Chữa di tinh
Dùng 30 g Nhục thung dung thái nhỏ, 10 g Thỏ ty tử, 60 g gạo tẻ cùng với 500 g xương sống dê nấu cháo và ăn trong ngày.
Trị táo bón ở người lớn tuổi do khí huyết hư
Dùng Nhục thung dung 24 g, Ma nhân 12 g, Trầm hương 2 g mang đi tán thành bột mụn, trộn cùng với mật ong làm thành viên hoàn. Mỗi lần dùng 12 – 20 g, ngày 2 lần.
Trị suy nhược thần kinh
Chuẩn bị:
- Nhục thung dung 10 g
- Phục linh 6 g
- Thỏ ty tử 8 g
- Thạch xương bồ 4 g
Cho dược liệu vào siêu thuốc cùng 600 ml nước, sắc đến khi còn 200 ml, chia thành 3 lần uống trong ngày. Uống thuốc khi còn ấm để đạt hiệu quả tốt nhất.
Lưu ý khi sử dụng Nhục thung dung
Bác sĩ YHCT Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, Nhục thung dung là vị thuốc kỵ đồ sắt, đồng. Vì vậy khi nấu, ngâm rượu hoặc lưu trữ vị thuốc nên dùng nồi đất, đồ vật bằng gốm.
Không dùng vị thuốc cho người bệnh tiêu chảy, âm hư hỏa vượng.Trong thận có nhiệt, dương vật dễ cương cứng mà tinh dịch không ổn định, không được dùngTránh sử dụng nhầm lẫn Nhục thung dung với Tỏa dương.Sử dụng Nhục thung dung theo hướng dẫn và chỉ định của thầy thuốc. Không tự ý sử dụng vị thuốc để tránh tác dụng không mong muốn.
Tuyển sinh lớp Y sĩ Y học Cổ truyền Sài Gòn
Nếu bạn có nhu cầu học Y sĩ Y học cổ truyền. Hãy liên hệ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn địa chỉ số 215 D+E Nơ Trang Long – Quận Bình Thạnh - Thành Phố Hồ Chí Minh.
☎ Hotline: 07.6981.6981 - 09.6881.6981. Zalo tư vấn: 09.6881.6981