Thoát vị đĩa đệm cột sống (thoát vị đĩa đệm lưng) là tình trạng một đĩa đệm trong cột sống bị dịch chuyển khỏi vị trí bình thường của nó, gây ra áp lực lên dây thần kinh hoặc tạo ra sự cản trở cho các động tác cơ bản của cột sống.
Nội dung chính
Đây là một vấn đề y tế phổ biến và có thể gây ra đau lưng, đau chân, giảm sức mạnh và cảm giác tê hoặc hói trong các vùng bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống
Bác sĩ giảng dạy Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết nguyên nhân chính của thoát vị đĩa đệm cột sống có thể bao gồm:
• Lão hóa tự nhiên: Khi tuổi tác gia tăng, đĩa đệm trong cột sống trở nên mất đàn hồi và dễ bị tổn thương. Quá trình này làm cho đĩa đệm trở nên mỏng và mất đi khả năng giữ cho các đốt sống tách biệt, dẫn đến nguy cơ thoát vị đĩa.
• Chấn thương hoặc vận động không đúng cách: Chấn thương do tai nạn, rơi, va đập hoặc vận động sai cách có thể gây ra thoát vị đĩa đệm. Ví dụ, vận động nặng nề, quay đột ngột hoặc nâng đồ vật quá nặng có thể tạo áp lực lên đĩa đệm và làm cho nó trượt ra khỏi vị trí.
• Tác động lực: Các hoạt động đòi hỏi tác động lực lớn, chẳng hạn như nhảy xuống từ độ cao, nhảy trampoline, hay chơi các môn thể thao mạo hiểm có thể gây ra thoát vị đĩa đệm.
• Yếu tố di truyền: Một số người có yếu tố di truyền làm cho đĩa đệm dễ bị thoát vị hơn. Nếu trong gia đình bạn có người thân đã từng mắc thoát vị đĩa đệm, khả năng bạn cũng có nguy cơ tương tự.
Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống
Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cũng cho biết triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống có thể bao gồm:
• Đau lưng: Đau lưng là một triệu chứng phổ biến nhất của thoát vị đĩa đệm. Đau có thể xuất hiện ở vùng lưng dưới hoặc lưng trên, tùy thuộc vào vị trí của đĩa đệm bị thoát vị. Đau có thể là cấp tính (đau nhanh chóng sau một sự chấn thương hoặc hoạt động) hoặc mạn tính (đau kéo dài trong thời gian dài).
• Đau lan ra chân: Thoát vị đĩa đệm có thể gây ra cảm giác đau, tê, hoặc buốt từ vùng lưng lan ra một hoặc cả hai chân. Đau lan ra chân thường xảy ra theo đường dọc dọc theo đường dây thần kinh bị ảnh hưởng.
• Giảm sức mạnh cơ: Một đĩa đệm thoát vị có thể gây ra giảm sức mạnh và khả năng điều khiển cơ bắp trong các vùng bị ảnh hưởng. Bạn có thể cảm thấy yếu đi, không thể nâng vật nặng hoặc không có sức mạnh như trước.
Theo các của trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn, chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cột sống thường được đưa ra dựa trên một sự kết hợp của các yếu tố sau đây:
• Các bài kiểm tra hình ảnh: Các bài kiểm tra hình ảnh như tia X, cộng hưởng từ (MRI) hoặc tomography tính toán (CT) có thể được yêu cầu để xem xét cột sống và đĩa đệm. Các bài kiểm tra này cung cấp thông tin chi tiết về vị trí và mức độ thoát vị đĩa đệm, và giúp loại trừ các vấn đề khác có thể gây ra triệu chứng tương tự.
• Đánh giá thần kinh: Đối với những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu một bài kiểm tra thần kinh để xem xét sự ảnh hưởng của thoát vị đĩa đệm lên hệ thần kinh. Điều này có thể bao gồm kiểm tra khả năng cảm giác, phản xạ và chức năng cơ bắp.
Phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống
Phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ và vị trí của thoát vị, cũng như tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:
Phương pháp điều trị và quản lý không phẫu thuật:
• Nghỉ ngơi: Nếu thoát vị không quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể khuyên bạn nghỉ ngơi trong một thời gian ngắn để giảm tải lên cột sống.
• Điều chỉnh hoạt động: Bạn nên tránh các hoạt động hoặc động tác có thể gây thêm áp lực lên đĩa đệm. Đồng thời, hãy tuân thủ các nguyên tắc về tư thế đúng khi ngồi, đứng và nâng đồ vật.
• Thuốc giảm đau: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc giảm đau opioid hoặc thuốc giãn cơ để giảm triệu chứng đau.
Theo các Giảng viên chuyên ngành Phục hồi chức năng của trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn Vật lý trị liệu: Bài tập vật lý, liệu pháp cơ bản như xoa bóp, nhiệt liệu, siêu âm và dãn cột sống có thể được áp dụng để giảm đau và tăng cường sức mạnh cơ bắp.
Phương pháp phẫu thuật:
• Microdiscectomy: Đây là phương pháp phẫu thuật thường được sử dụng để loại bỏ mảnh đĩa đệm thoát vị gây áp lực lên dây thần kinh. Quá trình này thực hiện thông qua một một cắt nhỏ và sử dụng kính hiển vi và công nghệ hình ảnh để xác định vị trí chính xác và loại bỏ đĩa đệm thoát vị.
• Laminectomy: Phẫu thuật này liên quan đến việc loại bỏ một phần hoặc toàn bộ của tấm mỏng gọi là lamina, mở rộng không gian trong cột sống để giảm áp lực lên dây thần kinh.
• Fusion cột sống: Bác sĩ giảng viên Trường Dược Sài Gòn lưu ý phương pháp được sử dụng trong một số trường hợp nghiêm trọng, khi đĩa đệm thoát vị gây tổn thương nghiêm trọng cho cột sống