Ngoài việc sử dụng các thảo dược và mạch cây, Đông y còn coi trọng tác dụng của nhiều loài hoa trong việc hỗ trợ điều trị và kiểm soát tình trạng tăng huyết áp, một căn bệnh đang có xu hướng gia tăng và có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nội dung chính
Kiểm soát tăng huyết áp để phòng ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ
Tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu đo được là ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương đo được là ≥ 90 mmHg. Ở Việt Nam, bệnh tăng huyết áp góp phần cao trong tỷ lệ tử vong, chiếm hơn 35% tổng số ca tử vong. Đáng nói, hơn 50% người mắc tăng huyết áp chưa được phát hiện và hơn 70% chưa được điều trị.
Theo Giảng viên Trường Dược Sài Gòn bệnh tăng huyết áp được phân thành nhiều cấp độ, bao gồm:
• Huyết áp bình thường: Huyết áp tâm thu < 130 mmHg và huyết áp tâm trương < 85 mmHg.
• Tiền tăng huyết áp: Huyết áp tâm thu 130 - 139 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 85 – 89 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 1: Huyết áp tâm thu 140 – 159 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 90 – 99 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 2: Huyết áp tâm thu ≥ 160 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥100 mmHg.
• Cơn tăng huyết áp: Huyết áp tâm thu > 180 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương > 110 mmHg.
• Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và huyết áp tâm trương < 90 mmHg.
Phòng ngừa tăng huyết áp rất quan trọng, vì nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến các tình trạng sức khỏe khác như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy thận và nhiều biến chứng khác.
Các loài hoa cũng là vị thuốc hỗ trợ hạ huyết áp
Hoa đại (Plumeria rubra L. var. acutifolia): Cây hoa đại, còn được gọi là cây bông sứ, thuộc họ Trúc Đào (Apocynaceae). Loại cây này có thân nhỏ, cao khoảng từ 3-7m, với lá dày mọc so le sít nhau. Hoa đại thường có màu trắng và thơm. Hoa đại được sử dụng trong Đông y để chữa ho, kiết lỵ và tiêu chảy. Các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy rằng hoa đại có tác dụng hỗ trợ hạ huyết áp. Cách sử dụng hoa đại để phòng ngừa tăng huyết áp:
• Bài 1: Sử dụng hoa đại khô 20g, sắc lấy nước và uống thay trà trong ngày.
• Bài 2: Sử dụng hoa đại 20g, hoa hòe 12g, cúc hoa 12g, thảo quyết minh 12g. Sắc nước và uống trong ngày.
Hoa cúc (Loài cúc trắng và cúc vàng): Cúc hoa thường được sử dụng trong Đông y với hai loài phổ biến là cúc hoa trắng (kim cúc) và cúc hoa vàng (hoàng cúc). Cúc hoa có vị cay ngọt đắng và tính mát. Theo Đông y, chúng có tác dụng thanh nhiệt, chỉ huyết, và thường được dùng để chữa ho và sốt, cùng với việc hỗ trợ giảm huyết áp. Cách sử dụng hoa cúc để kiểm soát tăng huyết áp bao gồm:
• Bài 1: Sử dụng hoa cúc khô 10g, hãm bằng nước sôi và uống thay trà.
• Bài 2: Sử dụng hoa cúc 15g, kim ngân 15g, sơn tra 30g, tang diệp (lá dâu) 10g. Sắc nước và uống thay trà. Uống liền trong 15-20 ngày là một liệu trình.
Hoa mào gà (Celosia cristata L): Hoa mào gà, còn được gọi là kê quan hoa, là loại cây sống lâu năm, có thể mọc hoang hoặc được trồng như cây cảnh và cây thuốc. Theo Đông y, hoa mào gà có vị ngọt và tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, chỉ huyết, và thường được sử dụng để điều trị nhiều bệnh lý, bao gồm tăng huyết áp. Cách sử dụng hoa mào gà để phòng ngừa tăng huyết áp bao gồm:
• Bài 1: Sử dụng hoa mào gà tươi, sau đó sấy khô và tán nhỏ. Uống 1,5g mỗi lần, hai lần mỗi ngày.
• Bài 2: Sử dụng hoa mào gà tươi 4 bông, đại táo 10g, sắc nước và uống thay trà.
Bác sĩ giảng dạy Cao đẳng Y Dược TPHCM lưu ý ngoài việc sử dụng các loại thuốc và thảo dược, việc kết hợp các loại thực phẩm và thảo dược này trong chế độ ăn uống và chăm sóc sức khỏe tổng thể có thể giúp hỗ trợ kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược hoặc thực phẩm có tác dụng điều trị, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y học Đông y để đảm bảo an toàn và hiệu quả.