Nhiễm trùng hô hấp cấp tính có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phế quản, viêm phổi, và thậm chí suy hô hấp dẫn đến tử vong ở trẻ nếu không được điều trị kịp thời.
Nội dung chính
Dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng hô hấp cấp tính ở trẻ
Theo Giảng viên Trường Dược Sài Gòn các bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính như cúm, viêm mũi họng, viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi... gây ra hàng năm khoảng 10 triệu ca tử vong. Trẻ dưới 5 tuổi có thể mắc nhiễm trùng hô hấp cấp tính từ 5 đến 8 lần trong một năm, gây suy giảm sức khỏe và phát triển cả thể chất lẫn trí tuệ.
Mặc dù đa số trẻ có thể tự khỏi trong vòng 10-14 ngày, nhưng khoảng 20-25% trẻ bị nhiễm trùng hô hấp cấp tính có thể tiến triển thành viêm phổi, đòi hỏi sử dụng kháng sinh thích hợp để tránh biến chứng và tử vong.
Hiện nay, viêm phổi vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi ở các nước đang phát triển, và ước tính có khoảng 4.300 trẻ tử vong mỗi ngày do viêm phổi. Mỗi 20 giây lại có một trẻ tử vong do viêm phổi trên khắp thế giới, và 90% trong số đó xảy ra ở các nước đang phát triển.
Nguyên nhân gây nhiễm trùng hô hấp cấp tính
Các trường hợp nhiễm trùng hô hấp cấp tính ở trẻ thường được gây ra bởi virus (60 - 70%), với các virus phổ biến như virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm, virus á cúm, và virus sởi. Ngoài ra, vi khuẩn cũng là một tác nhân quan trọng gây nhiễm trùng hô hấp cấp tính ở trẻ, đặc biệt ở các nước đang phát triển.
Các vi khuẩn thường gây nhiễm trùng hô hấp bao gồm Haemophilus influenza, phế cầu (Streptococcus pneumonia), Moracella catarrhalis, và nhiều loại khác. Nhiễm khuẩn có thể xuất hiện ở các phần khác nhau trong hệ hô hấp như viêm họng cấp tính, viêm phế quản, viêm phổi, và viêm tiểu phế quản.
Triệu chứng của nhiễm trùng hô hấp cấp tính
Triệu chứng của nhiễm trùng hô hấp cấp tính ở trẻ có thể đa dạng, và cha mẹ nên chú ý đến các dấu hiệu sau:
• Trẻ trở nên mệt mỏi, da có thể trở nên xanh và quấy khóc.
• Trẻ có thể ăn hoặc bú kém hơn bình thường.
• Ho là triệu chứng phổ biến nhất, thường đi kèm với sốt, chảy nước mũi, và thở khò khè.
• Trẻ có thể phát triển triệu chứng nặng hơn như nhịp thở nhanh, tiếng thở rít, cánh mũi phập phồng, co rút lồng ngực, tình trạng tái bạch quanh môi, sốt cao gây co giật, hoặc thậm chí bỏ bú hoặc bỏ ăn.
Cha mẹ nên lưu ý những điều sau:
• Trẻ có sốt và ho hay không.
• Trẻ ăn hoặc bú kém, bỏ ăn bỏ bú.
• Trẻ có nôn, bụng chướng, đi ngoài phân lỏng...
• Trẻ thở nhanh là biểu hiện có viêm phổi.
• Trẻ có biểu hiện kích thích, quấy khóc hoặc ngủ li bì khó đánh thức.
Nếu cha mẹ nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của nhiễm trùng hô hấp cấp tính, nên đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Chăm sóc trẻ nhiễm trùng hô hấp cấp tính
Bác sĩ giảng dạy Cao đẳng Y Dược TPHCM lưu ý khi triệu chứng của trẻ nhẹ và trẻ vẫn ăn uống, vui chơi bình thường, cha mẹ có thể chăm sóc trẻ ở nhà với các biện pháp sau:
• Chăm sóc đường thở: Vệ sinh mũi cho trẻ bằng tăm bông hoặc hút mũi-miệng, và sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch mũi.
• Không can thiệp hoài nghiệm: Trẻ có thể ho nhiều để loại bỏ chất tiết ra ngoài. Tuy nhiên, nếu trẻ ho quá mức gây nôn hoặc mất ngủ, có thể cho trẻ uống nước ấm để làm loãng đờm và giúp giảm cơn ho.
• Chăm sóc dinh dưỡng: Trẻ nhỏ cần được cho bú mẹ theo nhu cầu, và trẻ lớn cần ăn đủ chất và chia thành nhiều bữa nhỏ để duy trì sức đề kháng. Đảm bảo trẻ uống đủ nước để bù lại mất nước do sốt.
• Chăm sóc vệ sinh: Thường xuyên vệ sinh phòng ở và làm sạch các dụng cụ chăm sóc trẻ để giảm nguy cơ lây truyền bệnh.
Ngoài ra, để ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp, cha mẹ nên đảm bảo rằng trẻ được cho bú sớm sau sinh, tiêm phòng đúng lịch, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và cân đối, giữ ấm cho trẻ đặc biệt khi thời tiết lạnh, và duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường. Ngoài ra, cha mẹ nên hạn chế tiếp xúc của trẻ với những người có triệu chứng bệnh hô hấp. Nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào của nhiễm trùng hô hấp cấp tính, đừng ngần ngại đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.