Sốt phát ban là một căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, tưởng chừng dễ chăm sóc nhưng nếu không được xử lý đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy khi trẻ bị sốt phát ban, cha mẹ cần làm gì để hỗ trợ quá trình hồi phục của con một cách an toàn và hiệu quả?
Nội dung chính
1. Sốt phát ban là gì?
Theo bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược Sài Gòn, sốt phát ban là bệnh do virus gây ra, trong đó các loại virus thường gặp bao gồm virus sởi, Rubella hay virus đường ruột ECHO. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch của bé chưa hoàn thiện, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
2. Dấu hiệu nhận biết sốt phát ban ở trẻ
Giai đoạn trước phát ban: Trẻ có thể quấy khóc nhiều hơn bình thường, sau đó xuất hiện triệu chứng sốt. Tùy vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ sốt sẽ khác nhau. Nếu trẻ mắc sốt phát ban do sởi, thường sốt cao kèm theo các triệu chứng như ho, chảy nước mũi và mắt đỏ. Trong khi đó, sốt phát ban do Rubella thường nhẹ hơn, thậm chí có trường hợp trẻ không sốt mà chỉ xuất hiện phát ban.
Giai đoạn phát ban: Khi trẻ bắt đầu hạ sốt, các nốt ban xuất hiện trên da. Ban thường nổi từ mặt, lan dần xuống cổ, ngực, bụng và các chi. Kèm theo đó, trẻ có thể bị tiêu chảy nhẹ hoặc rối loạn tiêu hóa. Các nốt ban có màu hồng hoặc đỏ nhạt, đôi khi nổi thành từng mảng. Nếu được chăm sóc tốt, ban sẽ tự biến mất sau khoảng 3 - 5 ngày mà không để lại vết thâm.
Giai đoạn sau phát ban: Khi các nốt ban mờ dần, trẻ sẽ hồi phục sức khỏe và trở lại sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, nếu chăm sóc không đúng cách, trẻ có nguy cơ gặp các biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy kéo dài hoặc thậm chí là viêm não.
3. Cách chăm sóc trẻ bị sốt phát ban tại nhà
Kiểm soát nhiệt độ cơ thể: Cha mẹ cần thường xuyên theo dõi nhiệt độ của trẻ. Nếu trẻ sốt nhẹ, có thể nới lỏng quần áo, lau người bằng nước ấm để giúp hạ sốt tự nhiên. Trường hợp trẻ sốt trên 38,5 độ C, có thể sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol với liều lượng từ 10 - 15mg/kg/lần, mỗi lần cách nhau ít nhất 6 tiếng.
Bổ sung nước và điện giải: Khi trẻ sốt, cơ thể dễ mất nước. Vì vậy, phụ huynh nên cho trẻ uống nhiều nước, nước ép hoa quả, sữa hoặc dung dịch bù nước điện giải như oresol để ngăn ngừa tình trạng mất nước.
Giữ vệ sinh cho trẻ: Mặc dù bị phát ban, trẻ vẫn có thể tắm rửa bình thường bằng nước ấm để làm sạch cơ thể và tránh nhiễm khuẩn da. Tuy nhiên, cần lau khô người ngay sau khi tắm và mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi.
Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây nhiễm: Khi trẻ mắc sốt phát ban, hệ miễn dịch còn yếu, dễ bị tấn công bởi các tác nhân khác. Vì vậy, cha mẹ nên hạn chế để trẻ tiếp xúc với nhiều người, đặc biệt là các trẻ nhỏ khác, tránh lây nhiễm chéo.
Nếu trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, kém ăn, cha mẹ có thể chia nhỏ bữa ăn, chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo loãng, súp hoặc sữa để bổ sung dinh dưỡng cho bé.
4. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
Dược sĩ Trường Cao đẳng Dược Tp. Hồ Chí Minh cho biết, mặc dù sốt phát ban thường lành tính và có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng trong một số trường hợp, trẻ cần được đưa đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời:
Trẻ sốt cao trên 39 độ C và không hạ sau khi dùng thuốc.
Các nốt phát ban không có dấu hiệu thuyên giảm sau 3 ngày.
Trẻ có biểu hiện lừ đừ, mất nước nghiêm trọng như khô môi, không tiểu tiện trong nhiều giờ.
Trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc có hệ miễn dịch kém.
Xuất hiện biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa hoặc co giật.
Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng bệnh và có thể chỉ định xét nghiệm máu để xác định kháng thể virus. Trong quá trình điều trị, trẻ có thể được kê thuốc hạ sốt, thuốc bù nước điện giải hoặc các biện pháp hỗ trợ khác nếu có dấu hiệu biến chứng nghiêm trọng.
Sốt phát ban ở trẻ không quá nguy hiểm nếu được theo dõi và chăm sóc đúng cách. Phụ huynh cần chú ý theo dõi các triệu chứng, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, giữ vệ sinh sạch sẽ và đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ. Nếu có dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.